معرفی سه تار ساز خوش صدای موسیقی ایرانی
سه‌تار از خانواده ی تنبور است اما در طول زمان و با تغییراتی که در این ساز بوجود آمده (روش نواختن و شکل دسته و تکنیک‌ها) بسیار به تار نزدیک شده است. سه‌تار در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد که سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و هم‌زمان نواخته می‌شوند و مجموعهی آن دو را معمولاً سیم «بم» می‌نامند. قدیمی ترین نمونه های موجود این ساز به ۱۲۰۰ هجری قمری بر می گردد.نشانه هایی نیز از وجود سازی هم خانواده سه تار وجود دارد که متعلق به آثار سفالی کشف شده در شوش می باشد و قدمت آن حدود دو هزار سال پیش از میلاد است.
ساز سه‌تار
سه‌تار از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است که در ساخت آن از چوب، فلز، زه یا نخ نایلون استفاده می شود. وسعت سه تار نزدیک به سه اکتاو است. سه‌تار را را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند بلکه با ناخن (انگشت سبابه)، نواخته می‌شود. سه‌تار و انواع سازهای شبیه به آن مانند تنبور و دوتار و چگور در نواحی مرکزی آسیا و خاورمیانه رواج داشته‌است.
تاریخچه سه تار
سه‌تار در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد (البته سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و هم‌زمان نواخته می‌شوند و مجموعهٔ آن دو را معمولاً سیم «بم» می‌نامند).
با گذشت زمان کسانی چون ابونصر فارابی، ابوعلی سینا، صفی الدین ارموی و از متأخران ابوالحسن صبا لزوم افزایش یک سیم دیگر (این سیم از نظر تاریخی سیم چهارم است ولی سیم سوم خوانده می‌شود) به این ساز را درک کرده اند. سه تارهای امروزی دارای چهار سیم هستند.سیم سوم سه تار به سیم مشتاق نیزمعروف است و به روایتی از ابوالحسن صبا این سیم را نخستین بار درویشی به نام مشتاق علیشاه به ساز سه‌تار افزوده است.
اجزا
ساز سه‌تار دارای دو قسمت کاسه و دسته است. خرک روی صفحه و سیم‌گیر در انتهای کاسه قرار دارد به‌گونه‌ای که اگر ساز ایستاده روی زمین باشد سیم‌گیر با زمین در تماس خواهد بود. در انتهای دسته پنجه قرار دارد که محل قرارگرفتن گوشی‌ها یا ابزارهای تنظیم کوک است. سه‌تار در مقایسه با تار فاقد جعبهی گوشی است و گوشی‌ها روی سرپنجه سوار شده‌اند و داخل آن نیستند.
خصوصیات سه تار
- به نسبت دیگر سازها ، دارای حجم صوتی کم ، ولی در عین حال لطیف ، نافذ ، ظریف و دلنشین است.
- بین سازهای مضرابی در موسیقی ردیف ، تنها سازی است که مضراب مجزا نداشته و با ناخن سبابه نواخته می شود. در نتیجه احساس مخصوصی به نوازنده دست داده و صمیمیت بیشتری بین او و سازش بر قرار می شود.
- کوچکی جثه ، وزن کم و بغل گرفتن ساز هنگام نواختن ، در برقراری ارتباط معنوی بین ساز و نوازنده بسیار موثر است .
- کمی حجم صوت این ساز عاملی شده تا کمتر چهره ی عمومی پیدا کند و از طرفی موقعیت خاص خود را در خلوت نوازنده و شنونده تحکیم بخشد.
کوک سه تار
کوک‌کردن سه تار، نخست از سیم اول شروع شده و الباقی سیم‌ها بر اساس سیم یکم کوک می‌شوند. کوک سیم اول معمولاً نت دو است. اگر با سایر سبک‌ها آشنایی داشته باشید نت دو ایرانی را می‌توانید معادل با یک پرده پایین‌تر از نت دو در موسیقی کلاسیک و همچنین معادل با سی بمل در دیاپازون در نظر بگیرید.
البته برای تولید صدای بم‌تر ممکن است، ساز گاهی روی نت لا کوک شود. علاوه بر این، در کوک لا، سیم‌ها شل‌تر هستند و انگشت گذاری و اجرای برخی تکنیک‌ها روی این نت راحت‌تر است. در نظر داشته باشید شل‌تر بودن سیم‌ها باعث، ماندگاری بیشتر ساز می‌شود.
برای یادگیری سه‌تار از کجا شروع کنیم؟
یادگیری و آموزش هر سازی در ابتدا به علاقه‌ی شما به موسیقی و سبکی که انتخاب کردید بازمی‌گردد. البته ساز سه تار به نسبت بسیاری از سازها، یادگیری آسان‌تری دارد و در صورت تمرین مناسب شما می‌توانید در بازه‌ی زمانی ۳ تا ۶ ماه، قطعات ماندگار و دل‌نشینی بنوازید . بهتر از قبل از هر اقدامی مشاوره بگیرید برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید.
بدون دیدگاه